Przejdź do zawartości

Złoty Lew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złoty Lew
Leone d’oro
Ilustracja
Przyznający

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji

Państwo

 Włochy

Lokalizacja

Wenecja, Włochy

Pierwsze rozdanie

1949

Strona internetowa

Złoty Lew (wł. Leone d’oro) – główna nagroda filmowa przyznawana corocznie dla najlepszego filmu konkursowego na MFF w Wenecji. Nagroda została ustanowiona przez komitet organizacyjny festiwalu w 1949.

Od 1970 zaczęto na festiwalu przyznawać również Honorowego Złotego Lwa – nagrodę za całokształt twórczości, przeznaczoną dla wybitnych twórców kina światowego. Od 1974 Złote Lwy przyznaje się na Międzynarodowym Biennale Sztuki, a od 1978 – także na Międzynarodowym Biennale Architektury.

Historia nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Prekursorem Złotego Lwa w latach 19341942 był Puchar Mussoliniego (Coppa Mussolini), przyznawany dla najlepszego filmu włoskiego i zagranicznego[1]. Pod koniec wojny, w latach 1943–1945, festiwal nie odbywał się.

W latach 1946–1948 najważniejszą nagrodą festiwalu była Wenecka Międzynarodowa Nagroda Główna (Gran Premio Internazionale di Venezia). W 1949 zmieniono ją na Złotego Lwa Świętego Marka – nazwa ta funkcjonowała do 1953. Później był to już po prostu Złoty Lew. Od tamtej pory nagroda ma formę statuetki uskrzydlonego lwa, który odnosi się do flagi Republiki Weneckiej.

Przez całą dekadę, w latach 1969-1979, nagrody nie przyznawano. Według oficjalnej strony festiwalu, Złoty Lew dla radykalnego niemieckiego filmu eksperymentalnego Artyści pod kopułą cyrku: bezradni (1968) Alexandra Kluge oraz ogólna atmosfera roku 1968 spowodowały dziesięcioletnią przerwę w przyznawaniu nagrody, gdyż festiwal oskarżano o kontynuowanie faszystowskich tradycji[2].

Statystyki

[edytuj | edytuj kod]
Tajwańczyk Hou Hsiao-hsien ze Złotym Lwem za film Miasto smutku (1989).
Wenezuelczyk Lorenzo Vigas ze Złotym Lwem za film Z daleka (2015).

Najwięcej filmów wyróżnionych Złotym Lwem pochodziło z Francji (12 tytułów) i Włoch (11). Na kolejnych miejscach plasuje się kinematografia amerykańska (10 wygranych) i chińska (4). Siedmiokrotnie reżyserami filmów nagrodzonych były kobiety: Margarethe von Trotta, Agnès Varda, Mira Nair, Sofia Coppola, Chloé Zhao, Audrey Diwan i Laura Poitras. Jedynymi filmami dokumentalnymi, którym udało się zdobyć Złotego Lwa były Rzymska aureola (2013) Gianfranco Rosiego oraz Całe to piękno i krew (2022) Laury Poitras.

Jak dotychczas czterech reżyserów uhonorowano Złotym Lwem dwukrotnie. Do elitarnego grona podwójnych zwycięzców należą:

Dwukrotnie otrzymali tę nagrodę polscy twórcy filmowi: Krzysztof Zanussi za Rok spokojnego słońca (1984) i Krzysztof Kieślowski za Trzy kolory. Niebieski (1993).

Zestawienie państw, których filmy zdobywały Złotego Lwa lub analogiczną Wenecką Międzynarodową Nagrodę Główną (Gran Premio Internazionale di Venezia), przyznawaną w latach 1946-1948 (stan na październik 2024), przedstawia się następująco:

Państwo Złoty Lew
 Francja 12
 Włochy 11
 Stany Zjednoczone 10
 Chiny 4
 Wielka Brytania 4
 Japonia 3
 RFN 3
 Indie 2
 Irlandia 2
 Rosja 2
 Tajwan 2
 ZSRR 2
 Czechosłowacja 1
 Dania 1
 Filipiny 1
 Hiszpania 1
 Izrael 1
 Kanada 1
 Korea Południowa 1
 Meksyk 1
 Macedonia Północna 1
 Polska 1
 Szwecja 1
 Wenezuela 1
 Wietnam 1

Laureaci Złotego Lwa

[edytuj | edytuj kod]
Rok Film Reżyser Kraj pochodzenia
1946 Południowiec (The Southerner) Jean Renoir  Stany Zjednoczone*
1947 Syrena (Siréna) Karel Steklý  Czechosłowacja*
1948 Hamlet Laurence Olivier  Wielka Brytania*
1949 Manon Henri-Georges Clouzot  Francja*
1950 Sprawiedliwości stało się zadość (Justice est faite) André Cayatte  Francja
1951 Rashōmon (羅生門) Akira Kurosawa  Japonia*
1952 Zakazane zabawy (Jeux interdits) René Clément  Francja
1953 Nagrody nie przyznano.
1954 Romeo i Julia (Romeo and Juliet) Renato Castellani  Włochy*
1955 Słowo (Ordet) Carl Theodor Dreyer  Dania*
1956 Nagrody nie przyznano.
1957 Nieugięty (অপরাজিত / Aparajito) Satyajit Ray  Indie*
1958 Ryksiarz (無法松の一生 / Muhomatsu no issho) Hiroshi Inagaki  Japonia
1959 Generał della Rovere (Il generale della Rovere) Roberto Rossellini  Włochy
Wielka wojna (La grande guerra) Mario Monicelli  Włochy
1960 Przejście Renu (Le passage du Rhin) André Cayatte  Francja
1961 Zeszłego roku w Marienbadzie (L’année dernière à Marienbad) Alain Resnais  Francja
1962 Kronika rodzinna (Cronaca familiare) Valerio Zurlini  Włochy
Dziecko wojny (Иваново детство / Iwanowo dietstwo) Andriej Tarkowski  ZSRR*
1963 Ręce nad miastem (Le mani sulla città) Francesco Rosi  Włochy
1964 Czerwona pustynia (Il deserto rosso) Michelangelo Antonioni  Włochy
1965 Błędne gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy (Vaghe stelle dell’Orsa...) Luchino Visconti  Włochy
1966 Bitwa o Algier (La battaglia di Algeri) Gillo Pontecorvo  Włochy
1967 Piękność dnia (Belle de jour) Luis Buñuel  Francja
1968 Artyści pod kopułą cyrku: bezradni (Die Artisten in der Zirkuskuppel: Ratlos) Alexander Kluge  RFN*
1969-
1979
Nagrody nie przyznawano.
1980 Atlantic City Louis Malle  Kanada
Gloria John Cassavetes  Stany Zjednoczone
1981 Czas ołowiu (Die bleierne Zeit) Margarethe von Trotta  RFN
1982 Stan rzeczy (Die Stand der Dinge) Wim Wenders  RFN
1983 Imię: Carmen (Prénom Carmen) Jean-Luc Godard  Francja
1984 Rok spokojnego słońca Krzysztof Zanussi  Polska*
1985 Bez dachu i praw (Sans toit ni loi) Agnès Varda  Francja
1986 Zielony promień (Le rayon vert) Éric Rohmer  Francja
1987 Do zobaczenia, chłopcy (Au revoir les enfants) Louis Malle  Francja
1988 Legenda o świętym pijaku (La leggenda del santo bevitore) Ermanno Olmi  Włochy
1989 Miasto smutku (悲情城市 / Bēiqíng chéngshì) Hou Hsiao-hsien  Tajwan*
1990 Rosencrantz i Guildenstern nie żyją (Rosencrantz & Guildenstern Are Dead) Tom Stoppard  Wielka Brytania
1991 Urga (Урга) Nikita Michałkow  ZSRR
1992 Historia Qiu Ju ( 秋菊打官司 / Qiū Jú dǎ guān sī) Zhang Yimou  Chiny*
1993 Na skróty (Short Cuts) Robert Altman  Stany Zjednoczone
Trzy kolory. Niebieski (Trois couleurs: Bleu) Krzysztof Kieślowski  Francja
1994 Niech żyje miłość (爱情万岁 / Aiqing wansui) Tsai Ming-liang  Tajwan
Przed deszczem (Пред дождот / Pred doždot) Miłczo Manczewski  Macedonia Północna*
1995 Rykszarz (Xích lô) Trần Anh Hùng  Wietnam*
1996 Michael Collins Neil Jordan  Irlandia*
1997 Hana-bi (はなび) Takeshi Kitano  Japonia
1998 Echa dzieciństwa (Così ridevano) Gianni Amelio  Włochy
1999 Wszyscy albo nikt (一个都不能少 / Yī gè dōu bù néng shǎo) Zhang Yimou  Chiny
2000 Krąg (دایره / Dayereh) Dżafar Panahi  Iran*
2001 Monsunowe wesele (Monsoon Wedding) Mira Nair  Indie
2002 Siostry magdalenki (The Magdalene Sisters) Peter Mullan  Irlandia
2003 Powrót (Возвращение / Wozwraszczenije) Andriej Zwiagincew  Rosja*
2004 Vera Drake Mike Leigh  Wielka Brytania
2005 Tajemnica Brokeback Mountain (Brokeback Mountain) Ang Lee  Stany Zjednoczone
2006 Martwa natura (三峡好人 / Sānxiá hǎorén) Jia Zhangke  Chiny
2007 Ostrożnie, pożądanie (色,戒 / Sè, jiè) Ang Lee  Chiny
2008 Zapaśnik (The Wrestler) Darren Aronofsky  Stany Zjednoczone
2009 Liban (לבנון / Lebanon) Samuel Maoz  Izrael*
2010 Somewhere. Między miejscami (Somewhere) Sofia Coppola  Stany Zjednoczone
2011 Faust (Фауст) Aleksandr Sokurow  Rosja
2012 Pieta (피에타) Kim Ki-duk  Korea Południowa*
2013 Rzymska aureola (Sacro GRA) Gianfranco Rosi  Włochy
2014 Gołąb przysiadł na gałęzi i rozmyśla o istnieniu
(En duva satt på en gren och funderade på tillvaron)
Roy Andersson  Szwecja*
2015 Z daleka (Desde allá) Lorenzo Vigas  Wenezuela*
2016 Kobieta, która odeszła (Ang babaeng humayo) Lav Diaz  Filipiny*
2017 Kształt wody (The Shape of Water) Guillermo del Toro  Stany Zjednoczone
2018 Roma Alfonso Cuarón  Meksyk*
2019 Joker Todd Phillips  Stany Zjednoczone
2020 Nomadland Chloé Zhao  Stany Zjednoczone
2021 Zdarzyło się (L'événement) Audrey Diwan  Francja
2022 Całe to piękno i krew (All the Beauty and the Bloodshed) Laura Poitras  Stany Zjednoczone
2023 Biedne istoty (Poor Things) Jorgos Lantimos  Wielka Brytania
2024 W pokoju obok (The Room Next Door) Pedro Almodóvar  Hiszpania*

*Pierwsza wygrana dla danej kinematografii.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. The awards of the Venice Film Festival. [dostęp 2009-11-05]. (ang.).
  2. La Biennale di Venezia – The 60s and the 70s. [dostęp 2009-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-11)]. (ang.).